Veiligheidsklassen in verlichtingsarmaturen

Op donderdag 21 november verwelkomen we Ronald Gronsveld als spreker op Future Lighting 2024. Ronald is bioprocestechnoloog en al 35 jaar bezig met verlichting voor plantengroeitechnologie. Met zijn uitgebreide kennis en ervaring zal hij ons meenemen in een inspirerende sessie over de cruciale rol van veiligheidsklassen in verlichtingsarmaturen.

Ronald Gronsveld is lid van het kernteam Indoor binnen de NSVV en heeft daarnaast vijf jaar in de NEN-commissie voor verlichting gezeten. In die rol was hij verantwoordelijk voor de fotobiologische veiligheid van LED-verlichting. Hij vertelt dat de overgang naar LED-verlichting gepaard ging met veel positieve marketing vanuit de producenten, waarbij soms belangrijke veiligheidsaspecten werden genegeerd. “De fotobiologische veiligheid werd vaak naar de achtergrond geschoven,” legt hij uit. “Er werd vooral veel nadruk gelegd op het positieve van de nieuwe lichtbron, terwijl er niet altijd voldoende aandacht was voor de risico’s die LED-verlichting met zich mee kan brengen.”

Hij vervolgt: “Jaren geleden ontdekte ik dat in de meer gangbare sectoren van verlichting, zoals straat- en sportverlichting, de fotobiologische veiligheid inmiddels goed geregeld was. Maar in specifieke sectoren, zoals klimaatkamers, kassen en kweekruimtes, was dat nog lang niet het geval. Producenten zeiden vaak dat ze slechts 5% blauw licht gebruikten, maar het gaat niet om het percentage blauw, het gaat om de intensiteit. Uiteindelijk bleek dat 85% van de verlichting in kassen of kweekruimtes valt onder risicogroep 2.”

Risicogroepen

  • Risicogroep 0: Absoluut veilig zoals kantoor LED verlichting met opale platen dat het licht goed verdeeld wordt.
  • Risicogroep 1: De intensiteit is zo laag dat je wel heel lang moet blootgesteld worden aan de verlichting eens het schadelijk kan zijn.
  • Risicogroep 2: Een heel gevaarlijke groep. Tussen de 2,5 en 100 seconden heb je maar nodig om oogschade op te lopen aan je iris of aan je hoornvlieg.
  • Risicogroep 3: Dit is zo gevaarlijk dat je binnen twee seconden grote oogbeschadiging oploopt met grote kans op blindheid. Deze wordt helemaal niet gevoerd en mag ook niet gevoerd worden.

“Zodra je serrebelichting of kassenverlichting gaat bekijken, dan is dit bijna altijd risicogroep 2. Deze risicogroep is nog niet bezwaarlijk maar je moet de gebruiker wel op de hoogte stellen dat die daar maatregelen tegen moet nemen en dit gebeurt helemaal niet. Volgens de norm behoren producenten identificatie aan te geven op hun armaturen middels een gele sticker en het lasersymbool. Vervolgens moeten ze ook vertellen op welke afstand die risicogroep verandert van 2 naar 1. 

Eens de gebruiker is geïnformeerd kan die maatregelen nemen zoals het dragen van brillen, werknemers waarschuwen van het gevaar, verlichting uitzetten bij het werken in de kas, etc. Dit zijn verschillende kleine ingrepen die veel effect kunnen hebben. Het is vervelend als gebruikers blootgesteld worden aan dit soort risico’s en dat er binnen tien jaar aan het licht komt dat er meerdere gevallen zijn van oogschade.”

Future Lighting 2024
Ronald: “Ik ken dit probleem al tien jaar en ik vind het triest dat hier zo weinig aandacht aan wordt gegeven. Future Lighting vormt een mooi platform om dit probleem nog eens onder de aandacht te brengen.”